Kobiety, które zdobyły 3 gwiazdki Michelin

Pracują równie ciężko, co mężczyźni, a mimo tego są w mniejszości. Oto kobiety, którym udało się zdobyć najwyższą nagrodę przewodnika Michelin.

Branża kulinarna jest silnie zmaskulinizowana. W profesjonalnych kuchniach szefami najczęściej są mężczyźni, a kobiety, jeśli już pracują, to najczęściej na niższych stanowiskach. Można to tłumaczyć ekstremalnymi, niekorzystnymi warunkami, w końcu praca w kuchni to nie przelewki, tylko wysoka temperatura, szalone tempo, wiele godzin stania na nogach i siła, której wymaga np. noszenie ciężkich rondli czy krojenie tasakiem wielkich połaci mięsa z kością. Szefowanie w kuchni wiąże się też z siłą charakteru i stanowczością, to nie tylko praca koncepcyjna i gotowanie, lecz także zarządzanie dużą grupą indywidualistów. A może to tylko stereotypy? Statystyki są jednak brutalne – w Wielkiej Brytanii wśród szefów kuchni jest niecałe 20% kobiet, a w Stanach Zjednoczonych jeszcze mniej, bo zaledwie 4,7%. Są jednak na świecie kobiety, które nie dość, że przebiły się w świecie pełnym mężczyzn, to jeszcze mogą się dziś pochwalić najwyższym odznaczeniem kulinarnym – trzema gwiazdkami Michelin.

Dominique Crenn, Atelier Crenn

Pierwsze gwiazdki Michelin przyznano kobiecie w 1933 roku. Była to francuska szefowa kuchni Eugenie Brazier. Dziś, prawie sto lat później, tylko 4% szefów w nagrodzonych gwiazdkami restauracjach stanowią kobiety. Jedną z nich jest Francuzka Dominique Crenn, która prowadzi Atelier Crenn w San Francisco. Od dziecka zaznajamiana była z haute cuisine, ojciec prowadzał ją do gwiazdkowych restauracji, a mama uczyła gotować. Do Stanów Zjednoczonych przyleciała pod koniec lat 80., by spełniać swoje marzenia o karierze kulinarnej. Po kilku latach przeniosła się do Indonezji, gdzie jako pierwsza kobieta w kulinarnej historii kraju objęła stanowisko szefowej kuchni. Swoją pierwszą gwiazdkę zdobyła w 2009 roku, pracując w restauracji Luce w hotelu InterContinental w San Francisco. Drugą w 2014 roku, już po otwarciu swojego własnego lokalu, Atelier Crenn. Dwa lata później została nagrodzona tytułem Best Female Chef w konkursie The World’s 50 Best Restaurants, pojawiła się także w serialu Chef’s Table wyprodukowanym przez Netlix. Ostatnią, trzecią gwiazdkę, otrzymała w 2018, stając się pierwszą kobietą w Stanach Zjednoczonych, która została uhonorowana przez przewodnik Michelin najwyższym odznaczeniem.

Elena Arzak, Arzak

Biznes restauracyjny zaczęła poznawać jako nastolatka. Jej rodzice prowadzili w San Sebastian restaurację Arzak, w której pomagała podczas letnich wakacji. Gotowania uczyła się od najlepszych – pracowała w Le Gavroche pod skrzydłami Alberta Roux, szkolił ją także Alain Ducasse i Pierre Gagnaire. Dziś prowadzi rodzinną restaurację razem z ojcem, a trzema gwiazdkami Michelin może się pochwalić od 1989 roku. Specjalizuje się w nowej kuchni baskijskiej, awangardowej i opartej na tradycyjnych recepturach i najnowocześniejszych technikach. W 2012 roku otrzymała nagrodę Veuve Clicquot World’s Best Female Chef. Zmieniła San Sebastian z nikomu nieznanego miasteczka w cel pielgrzymek foodies z całego świata i zrewolucjonizowała kuchnię baskijską. Przeczy opinii, jakoby kobiety rezygnowały z kariery kulinarnej w momencie założenia rodziny – ma męża, dzieci i jest jedną z najbardziej znanych szefowych kuchni na świecie.

Annie Feolde, Enoteca Pinchiorri

Kolejna Francuzka na liście, urodzona pod Niceą i podobnie jak Arzak od małego rozwijająca swoją pasję do jedzenia – dzieciństwo spędziła między hotelem, który prowadzili jej rodzice, a farmą dziadków. Po skończeniu szkoły szybko się uniezależniła, a gdy los przywiał ją do Florencji i przypadkiem została na lodzie, bez pracy i mieszkania, zatrudniła się w restauracji. Tak zaczęła się jej przygoda z profesjonalnym gotowaniem. Nigdy jednak nie chciała być szefem, znając ciemne strony tego biznesu. Enotecę Pinchiorri otworzyła razem z mężem Giorgio Pinchiorri, najpierw był to bar z winem i przekąskami, a w końcu restauracja serwująca nowoczesną kuchnię włoską, oczywiście z imponującą piwniczką win. Pierwsza gwiazdka przyznana została Feolde w 1981, dowiedziała się o tym z kopii przewodnika Michelin, którą jej partner kupił w kiosku. Druga przyszła rok później, a trzecia w 1992 roku. Annie Feolde jest pierwszą włoską szefową kuchni z takim odznaczeniem.

Anne-Sophie Pic, Maison Pic

Urodziła się w Walencji i dorastała w rodzinie restauratorów – jej ojcem był Jacques Pic, również odznaczony przez przewodnik Michelin, a dziadkiem był Andre Pic, który jako pierwszy we Francji zdobył w 1934 roku trzy gwiazdki. Próbowała uciec od swojego przeznaczenia, studiując zarządzanie i odbywając staże w wielkich korporacjach, ale pasja przywiodła ją z powrotem do Maison Pic, rodzinnej restauracji. Mimo braku profesjonalnego wykształcenia kulinarnego, przejęła jej stery po śmierci ojca i w 2007 roku odzyskała trzy gwiazdki – lokal utracił jedną z nich, gdy zmarł Jacques. W tym samym roku jako jedyna kobieta znalazła się na liście 20 najbogatszych szefów kuchni we Francji, opublikowanej przez magazyn Le Figaro. W 2011 roku została nagrodzona wyróżnieniem Veuve Clicquot World’s Best Female Chef – był to pierwszy rok, w którym przyznano tę nagrodę. Była wówczas jedyną we Francji kobietą z trzema gwiazdkami Michelin.

Nadia Santini, Del Pescatore

Jak typowa Włoszka, od dzieciństwa przyglądała się mamie przygotowującej w kuchni posiłki. O karierze szefowej kuchni nie myślała, aż do momentu, gdy poznała swojego męża, Antonio Santini, którego rodzice prowadzili na lombardzkiej wsi restaurację Dal Pescatore. Po podróży poślubnej po Francji, pełnej przygód z haute cuisine, Nadia postanowiła zmienić nieco rodzinną restaurację. Rustykalną włoską kuchnię połączyła z francuskim podejściem do produktów i sezonowości. W ten sposób sprawiła, że niepozorny lokal został zauważony przez włoskich foodies, szefów kuchni i ekspertów. Nie przypisuje jednak tego sukcesu tylko sobie, otwarcie przyznając, że to zasługa czterech pokoleń rodziny Santini. Od 1996 roku Nadia Santini, jako pierwsza Włoszka, może się pochwalić trzema gwiazdkami Michelin, a w 2013 roku dostała tytuł najlepszej szefowej kuchni konkursu The World’s 50 Best Restaurants.

Utalentowane, zdeterminowane i pełne pasji – takie są kobiety, które dziś dzierżą trzy gwiazdki Michelin. Ich płeć nie ma żadnego znaczenia w momencie gdy pojawiają się w kuchni, zaczynają gotować i kierować swoim zespołem. Miejmy nadzieję, że ich liczba będzie stale rosła – najwyższa pora obalić stereotypy.