Polska kuchnia regionalna – najsmaczniejsze potrawy z różnych zakątków kraju

Te same składniki, a wszędzie inny smak – tak można podsumować polską kuchnię regionalną. Czego warto spróbować, podróżując po kraju?

Czy kuchnia polska jest „sexy”? Choć nie zawsze jej urok objawia się po pierwszym rzucie oka, wystarczy jeden kęs dobrze zrobionej babki ziemniaczanej czy chrupkiego faworka, żeby żarliwie zgodzić się z tym stwierdzeniem. To od szefów kuchni zależy, w jakim wydaniu zaproponują ją gościom – czy wprowadzą swoje modyfikacje, zadbają o prezentacje talerza, lekko unowocześnią klasykę. Zamiana smalcu czy skwarków na dobrej jakości olej do smażenia lub wykończenia potrawy dodatkowo sprawi, że dania regionalnej kuchni polskiej nabiorą lekkości i walorów zdrowotnych. Oto przegląd kulinarnych regionów Polski i najciekawsze specjały, które można w nich znaleźć.

Wybrzeże i Kaszuby

Nad morzem w lokalnej kuchni królują ryby w różnych postaciach, nie tylko morskie, lecz także słodkowodne. Popularna jest np. zupa rybna gotowana z kilku gatunków ryb. Na Kaszubach warto spróbować dań z gęsi, między innymi zupy brukwiowej na gęsinie czy pierśnika, wędzonej i solonej piersi gęsiej. Wśród lokalnych przysmaków wyróżniają się też ciszki kaszubskie, czyli gotowana w specjalnych woreczkach masa z ziemniaków, kaszy gryczanej i przypraw. 

Wielkopolska

Wielkopolska to region, który ziemniakami stoi. Tu zjemy je w kultowej formie – jako pyry z gzikiem. Ziemniaki, twarożek z cebulką, szczypiorkiem i śmietaną i olej lniany tworzą doskonałe połączenie, które nigdy się nie nudzi. Kultowy wypiek tych okolic to z kolei rogale Świętomarcińskie, wypełnione masą z białego maku, grubo lukrowane i posypane orzeszkami.

Warmia i Mazury

Tutejsza kuchnia łączy w sobie wpływy staropolskie, niemieckie i kresowe. Turyści są w stanie przejechać setki kilometrów, żeby tylko spróbować mazurskiego kartacza. To duże cylindryczne kluski z ciasta ziemniaczanego kryjące w środku najczęściej mięsne nadzienie, dość mocno przyprawione czosnkiem, rzadziej grzybowe lub serowe. Kartacze podaje się ze skwarkami. Jada się tu także plińce, czyli placki ziemniaczane z twarogiem i śmietaną, a także dzyndzałki z hreczką i skrzeczkami – to nic innego jak pierogi z kaszą gryczaną, jajkiem na twardo i skwarkami z boczku.

Suwalszczyzna

Bliny żmudzkie to kuzyni tradycyjnych placków ziemniaczanych. Różnią się od nich tym, że są faszerowane, najczęściej mięsem ale czasem również grzybami lub serem. Podaje się je ze śmietaną. Wegetarianie powinni spróbować w tych okolicach soczewiaków – drożdżowych bułeczek z farszem z soczewicy i cebulki. Na deser wypada zjeść mrowisko – górę faworków ułożonych w kopczyk, polanych miodem i posypanych makiem i rodzynkami. 

Podlasie

Tutaj przyjeżdża się dla babki ziemniaczanej, robionej z surowych tartych ziemniaków wymieszanych ze skwarkami z boczku i zapieczonych w piecu. Podobny skład ma kiszka ziemniaczana, gdzie masę upycha się w wieprzowym jelicie i piecze w piekarniku, a następnie odsmaża na chrupiąco przed podaniem. Na Podlasiu można też spróbować kuchni tatarskiej, a więc np. pierekaczewnika – wielowarstwowego ciasta przekładanego nadzieniem (mięsnym lub słodkim), zwiniętego w rulon i upieczonego.

Lubelszczyzna i Roztocze

W tym regionie sporo je się kaszy gryczanej – zawiera ją m.in kultowy piróg biłgorajski, czyli zapieczona w cieście masa z kaszy, ziemniaków i twarogu. Charakterystycznym wypiekiem dla Lubelszczyzny jest też cebularz – pochodzący z kuchni żydowskiej drożdżowy placek z pokrojoną cebulą wymieszaną z makiem. 

Podkarpacie

Podkarpacie słynie z proziaków, prostych placuszków na sodzie oczyszczonej, które praży się na suchej patelni lub blasze i podaje z masłem. W bieszczadzkiej kuchni kultowe są także fuczki, rodzaj smażonych placuszków z kiszoną kapustą, przyprawianych kminkiem i majerankiem. 

Podhale

Typowe dla kuchni podhalańskiej są moskole – placki z utłuczonych gotowanych ziemniaków wymieszanych z mąką, smażone na blasze. Można tu też spróbować hałusków (szarych ziemniaczanych klusek) i kwaśnicy na baraninie. Na deser – bombolki, drożdżowe ciasteczka, które po upieczeniu polewa się miodem i masłem.

Małopolska

Kuchnia małopolska, a właściwie galicyjska, wyróżnia się nieco na tle innych kuchni regionalnych – jest nieco bogatsza i bardziej elegancka. Łączy w sobie wpływy austriackie, węgierskie i żydowskie. Wśród dań wymienianych jako tradycyjne dla tego regionu wymienia się m.in. karpia po krakowsku, faszerowanego kaszą gryczaną z grzybami (podobnie faszeruje się tu również kaczkę), a także maczankę krakowską, schab duszony w mocno kminkowym sosie i podawany z kromkami bułki (weki) i smażoną cebulą.

Śląsk

Daniem, które najbardziej kojarzy się z tym regionem, są kluski śląskie podawane z wołową roladą i modrą kapustą. Ale Śląsk to dużo więcej specjałów – to np. ciapkapusta, czyli tłuczone ziemniaki z gotowaną kapustą kiszoną, podawane z żeberkami, czy rybny szałot, rodzaj sałatki ziemniaczanej ze śledziem i boczkiem. 

Kultowych dań w poszczególnych regionach jest oczywiście dużo więcej, a wypisanie wszystkich zapełniłoby małą encyklopedię – niektóre z nich tradycyjnie jedzone są tylko w pojedynczych wsiach! Dania polskiej kuchni regionalnej łączy jedno – są proste, niedrogie w przygotowaniu, oparte na kilku najłatwiej dostępnych składnikach. Mnogość potraw, jakie da się wyczarować z ziemniaków, kaszy, twarogu, cebuli czy mąki to dowód na to, jak wiele potencjału mają w sobie te składniki i na ile sposobów można je wykorzystać w restauracyjnej kuchni.