Sos chimichurri – jak go przygotować i jak podawać?
Argentyński sos chimichurri, intensywnie zielony, orzeźwiający, pachnący czosnkiem, pietruszką i oregano, świetnie pasuje przede wszystkim do mięsa. Jak go przygotować?
Historia sosu chimichurri
Sos chimichurri to nieodłączna część kuchni argentyńskiej. Historia jego nazwy jest niejasna. Niektóre źródła podają, że to zapożyczenie z baskijskiego ximitxurri, oznaczającego mniej więcej tyle, co mieszanka różnych składników połączonych bez wyraźnej kolejności. Inna historia mówi, że nazwa pochodzi od słów „Jimmy’s curry”. Na początku XIX wieku, w czasie wojen napoleońskich, Anglicy brali udział w atakach na tereny dzisiejszej Argentyny, która walczyła o niepodległość. Gdy jako jeńcy prosili potem o przyprawy, żeby móc gotować, mieszali hiszpański z angielskim i tak powstała nazwa chimichurri. Bez względu na jej pochodzenie, pod koniec XIX wieku sos chimichurri był już powszechnie używany w całej Argentynie.
Przygotowanie sosu chimichurri
Sos chimichurri składa się głównie z ziół. Świeżą natkę pietruszki (najlepiej wybrać tę o płaskich liściach, można jej użyć razem z łodyżkami) i listki oregano należy umyć, osuszyć i dokładnie posiekać. Nie używajmy blendera ani malaksera, urządzenia te rozdrobnią zioła na puree, podczas gdy w sosie chimichurri istotna jest lekko ziarnista konsystencja. Do wyżej wymienionych ziół można dodać także kolendrę lub świeży tymianek. Do ziół dodajemy również posiekany czosnek i papryczkę chilli, najlepiej odmiany fresno lub jalapeno. Następnie składniki podlewa się białym octem winnym lub cytryną i oliwą lub olejem roślinnym, najlepiej o delikatnym smaku, jak olej słonecznikowy czy rzepakowy. Te oleje nie przytłoczą swoim smakiem ani ziół, ani mięsa, do którego sos zostanie zaserwowany. Powinien być gęsty, ale jednocześnie łatwy do nałożenia łyżką. Jedyne przyprawy, jakie dodajemy do sosu chimichurri to sól i grubo mielony pieprz. Gotowy sos najlepiej odstawić na kilka godzin do lodówki, żeby wszystkie smaki się przegryzły i nabrały głębi.
Sos chimichurri przepis
Liczba porcji: Około 200 ml sosu
Składniki:
- 1 natka pietruszki (pęczek)
- 3 ząbki czosnku
- 10 ml (2 małe łyżeczki) suszonego oregano
- 2,5ml (1/2 małej łyżeczki) ostrej papryki
- 125 ml oliwy z oliwek
- 65 ml szklanki octu winnego (z czerwonego wina)
- Sól
- Pieprz
Umytą i drobno pokrojoną pietruszkę wsyp do naczynia. Następnie przeciśnij przez praskę ząbki czosnku i dodaj 2 łyżeczki oregano oraz ostrą paprykę. Zalej wszystko oliwą i octem winnym z czerwonego wina. Dodaj odrobinę soli, wedle uznania, oraz odrobinę pieprzu. Wymieszaj wszystkie składniki i odstaw do lodówki na 24 godziny.
Uwaga: Sos chimichurri pochodzi z Argentyny. Podaje się go do steków lub używa jako marynaty do kurczaka. Doskonale sprawdza się także do grzanek i kanapek.
Czym nie jest sos chimichurri?
Choć oba sosy wyglądają podobne, chimichurri to nie jest to samo co pesto. Inne są składniki, charakter i smak, a także zastosowanie. Do pesto dodaje się ser i orzechy, nie ma w nim za to elementu kwaśnego – cytryny ani octu.
Wbrew pozorom, chimichurri to nie jest marynata do mięsa. Tradycyjnie sos ten podaje się jako dodatek. Oczywiście można spróbować zamarynować mięso w sosie chimichurri, ale jeśli chcemy zaserwować autentyczną kuchnię Ameryki Południowej, to powinniśmy tego unikać.
Chimichurri to nie są też po prostu zblendowane zioła. Tą nazwą określa się konkretny smak sosu zrobionego z wyżej wymienionych składników, a nie każdy ziołowy sos do wpisania na listę dodatków w restauracyjnej karcie.
Właściwości sosu chimichurri – dlaczego warto go jeść?
Intensywnie zielony sos chimichurri pełen jest witaminy C, K i żelaza, w które obfituje natka pietruszki. Zawarty w nim czosnek ma działanie antybakteryjne, wspiera odporność i walczy ze stanami zapalnymi. Papryka chilli wspomaga pracę układu krążenia, przyspiesza przemianę materii, a także wspomaga wydzielanie endorfin. Natomiast olej słonecznikowy lub rzepakowy, zwłaszcza ten tłoczony na zimno, to bogactwo zdrowych tłuszczy i witamin.
Jak podawać sos chimichurri?
Sos chimichurri najlepiej smakuje podany z mięsem. Tak jedzą go Argentyńczycy, podając podczas asado czyli mięsnych uczt i wiedzą co robią – trawiasty, świeży smak świetnie komponuje się z umami i aromatem grilla. Sos chimichurri warto więc podać do smażonej lub grillowanej wołowiny, wieprzowiny czy drobiu, do steka, szaszłyków, burgerów, mięsnych kanapek. Świetnie będzie smakował również podany do grillowanych warzyw, wege burgerów, a nawet sałatek.