Certyfikaty wegańskie w gastronomii. Przegląd, rodzaje, znaczenie. Jakie certyfikaty gwarantują roślinny skład produktów?

Rosnąca liczba wegan i wegetarian sprawia, że roślinne pozycje pojawiają się w kartach większości restauracji, barów czy kawiarni. Co więcej, tacy goście szukają już nie tylko bezmięsnych dań, lecz także pewności, którą mogą zagwarantować właśnie certyfikaty. Certyfikatami oznacza się alternatywy mięsa, sera czy nabiału oraz inne produkty i półprodukty, używane do przygotowania dań. Według badań przeprowadzonych w 2021 roku przez projekt Smart Protein, sektor roślinnych alternatyw rośnie w siłę – w ciągu ostatnich trzech lat wartość tego rynku wzrosła o 49%, a obecnie wynosi 3,6 miliarda euro. Z kolei badanie przeprowadzone w tym samym roku przez organizację V-Label udowadnia, że decyzje zakupowe millenialsów i pokolenia Z, czyli grupy w wieku 18-34 lata, w której najwięcej jest wegan i wegetarian, są w dużej mierze zależne od certyfikatów – aż 91% ankietowanych zadeklarowało w nim, że preferuje produkty z niezależnym znakiem, gwarantującym wegański skład. 

Dla restauratora wegańskie certyfikaty to nie tylko gwarancja jakości, lecz również wsparcie sprzedaży. Stempel dodany do menu może uwiarygodnić roślinne pozycje.

Certyfikaty wegańskie – co oznaczają?

Certyfikaty wegańskie to przede wszystkim gwarancja tego, że na żadnym etapie procesu produkcyjnego nie użyto składników odzwierzęcych, ani że żaden ze składników nie był testowany na zwierzętach. Certyfikaty pozwalają szybko dokonać wyboru, bez analizy długiej listy składników i zastanawiania się, czy któryś z symboli „E” na etykiecie kryje składnik pochodzenia zwierzęcego. Nawet produkty pozornie roślinne mogą zawierać niewegańskie dodatki do żywności – laktozę, kazeinę, żelatynę wieprzową czy niektóre barwniki pozyskiwane z owadów, jak koszenila. 

Certyfikaty dzielą się na dwie grupy – te przyznawane produktom wyłącznie wegańskim oraz takie, które przyznaje się produktom zarówno wegańskim jak i wegetariańskim. Poniżej opisane zostały wyłącznie certyfikaty obejmujące swoim zasięgiem Polskę.

V-Label

Pochodzący ze Szwajcarii certyfikat V-Label obowiązuje na całym świecie, a od 2016 działa także w Polsce. Inicjatorem znaku jest EVU – European Vegetarian Union. Z sektora gastronomicznego certyfikacji podlegają produkty spożywcze i lokale gastronomiczne. Szczegółowe procedury pozyskiwania praw do znaku, jednolite kryteria i regularne kontrole produktów objętych certyfikatem w trakcie jego użytkowania powodują, że symbol V-Label jest w skali europejskiej unikalnym znakiem jakości w kategorii produktów dla wegetarian i wegan.

Przykładowym produktem, który otrzymał certyfikat V-label jest olej rzepakowy TopQ, cieszący się wieloletnim uznaniem profesjonalistów. Certyfikat przyznano po szczegółowej weryfikacji procesu produkcyjnego, opakowań oraz surowców i substancji pomocniczych, wykorzystywanych w produkcji.

Vegan

Logo z charakterystycznym słonecznikiem to certyfikat brytyjskiej organizacji Vegan Society, obowiązujący na całym świecie od ponad 30 lat. Informuje, że produkt jest stuprocentowo wegański oraz wolny od składników roślinnych pochodzących z upraw genetycznie modyfikowanych. Co ciekawe, to oznaczenie może być przyznane nie tylko produktom spożywczym, lecz także konkretnym pozycjom w menu restauracji.

Znak V

Znak V to wegański certyfikat polskiej fundacji Viva!, od lat zajmującej się prawami zwierząt. Jest przyznawany pojedynczym wyrobom spożywczym, nie markom ani całym firmom. Wysoko rozpoznawalny wśród polskich konsumentów, daje im pewność, że wybrany produkt jest zgodny z ich zasadami, wartościami i ideami. Certyfikowane produkty nie mogą zawierać nie tylko produktów odzwierzęcych, lecz także oleju palmowego, którego pozyskiwanie działa na szkodę zwierząt. 

Veggie

Międzynarodowy certyfikat dla produktów wegańskich, gwarantujący, że ich produkcja w żaden sposób nie przyczyniła się do krzywdzenia zwierząt.

Przyznawany jest na okres jednego roku – po tym czasie zgłoszone produkty są ponownie weryfikowane na wypadek zmian w składzie.

Eve Vegan

Pochodzący z Francji niezależny certyfikat dla produktów wegańskich, działający od 2016 roku i obowiązujący na arenie międzynarodowej. Certyfikat gwarantuje, że produkty są wolne od produktów odzwierzęcych, oraz że w żadnym innym stopniu nie przyczyniły się do krzywdy zwierząt.