Rewolucyjne zmiany dla branży gastronomicznej w 2024 roku 

Rok 2024 przynosi istotne transformacje dla sektora gastronomicznego, obejmując restauracje, bary oraz inne punkty oferujące usługi żywieniowe. 

Oto podsumowanie kluczowych zmian, które czekają branżę jeszcze w tym roku. Podpowiadamy, jak można się do nich przygotować. 

ESG co to jest i jak wpłynie na branżę? 

ESG (Environment, Social and Corporate Governance) to standardy dotyczące środowiska, społeczeństwa i zarządzania, które muszą być przestrzegane przez przedsiębiorstwa. Głównym celem tych standardów jest promowanie bardziej zrównoważonego i odpowiedzialnego rozwoju. W praktyce wprowadzenie tych standardów wymaga od firm przeprowadzenia kompleksowej oceny ich działalności. 

Na koncepcję standardów ESG składają się: 

1. ochrona środowiska naturalnego – działania wpływające na zmniejszenie degradacji poprzez nadzór nad m.in. zużyciem energii, wykorzystaniem energii odnawialnej czy odpowiednim zagospodarowaniem odpadów; 
2. społeczna odpowiedzialność przedsiębiorstwa wobec pracowników i zewnętrznych partnerów – m.in. przestrzeganie praw pracownika, wdrożenie właściwych warunków pracy, uczciwa współpraca z dostawcami czy też walka z nierównościami; 
3. ład korporacyjny – oznaczają wszelkie zasady, które regulują sposób zarządzania całą firmą oraz relacje między pracownikami i organami (np. zarządem i radą nadzorczą spółki). Zgodnie z założeniami, wszyscy interesariusze mają być traktowani równo, bez nadmiernego uprzywilejowania, czy też dyskryminowania.  

Raportowanie ESG –  kogo zatem obowiązują nowe regulacje? 

Obowiązek raportowania – bo taki obowiązek będą miały przedsiębiorstwa – wprowadzany będzie w sposób stopniowy. Głównym kryterium będzie liczba zatrudnionych pracowników. 

W pierwszej kolejności CSRD dotyczyć będzie największych firm (liczących ponad 500 zatrudnionych pracowników). Termin dla największych przedsiębiorstw rusza od 1 stycznia 2024 r., a pierwsze raporty będą musiały zostać przekazane w 2025 r. 

Kolejną grupę stanowią przedsiębiorstwa z ponad 250 pracownikami. Dla nich obowiązek sprawozdawczy wejdzie w życie 1 stycznia 2025 r., a pierwszy raport złożą w 2026 r. 

W kontekście sektora gastronomicznego najczęściej mówimy o małych i średnich przedsiębiorstwach, a takie przedsiębiorstwa będą  miały najwięcej czasu na przygotowanie się do raportowania. Takie firmy dyrektywa obejmie 1 stycznia 2026 r., a pierwsze raportowanie będzie datowane na 2027 r. Co niezwykle ważne! Małe oraz średnie przedsiębiorstwa mogą zrezygnować z publikowania informacji o zrównoważonym rozwoju, ale będą zobowiązane wyjaśnić, dlaczego tego nie zrobiły. Taką rezygnację można złożyć przez pierwsze dwa lata – do 2028 r. 

Ponadto obowiązek raportowania spoczywać będzie na przedsiębiorstwach o sumie aktywów powyżej 20 mln euro i przychodach powyżej 40 mln euro netto. 

Zmiany w składkach na ubezpieczenie oraz zmiany w pensjach minimalnych 

W 2024 r. nastąpi również wzrost minimalnego oraz przeciętnego wynagrodzenia, co bezpośrednio przełoży się na wysoką podwyżkę składek na ubezpieczenie, w tym składki zdrowotnej dla osób prowadzących działalność gospodarczą. 

W obecnej strukturze prawnej wysokość składki zdrowotnej obliczana jest od dochodu i zależy bezpośrednio od wybranej formy opodatkowania.  

1. skala podatkowa (zasady ogólne) – składka zdrowotna wynosi 9 proc. dochodu przedsiębiorcy, ale nie może wynosić mniej niż 9 proc. minimalnego wynagrodzenia za pracę (do wyliczenia składki bierze się pod uwagę dochód za poprzedni miesiąc), 
2. podatek liniowy – składka wynosi 4,9 proc. dochodu, przy czym nie może być niższa niż 9 proc. minimalnego wynagrodzenia za pracę obowiązującego na pierwszy dzień danego roku, 
3. ryczałt od przychodów ewidencjonowanych – składka wynosi 9 proc. podstawy w zależności od progu przychodu rocznego – 60 proc., 100 proc. lub 180 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw, włącznie z wypłatami z zysku, w IV kwartale roku poprzedniego, 
4. karta podatkowa – składka wynosi 9 proc. minimalnego wynagrodzenia za pracę. 

Rok 2024 przewidział dwie podwyżki wynagrodzenia minimalnego: 

1. Od stycznia wynosi ona 4242 zł brutto, co oznacza, że minimalna składka zdrowotna to 381,78 złotych.  
2. Od lipca pensja minimalna wyniesie 4300 zł brutto – składka tym samym będzie kosztować 387 złotych. 

Wzrost minimalnego wynagrodzenia za pracę od 1 stycznia 2024 r., do kwoty 4242 zł, oznacza zwiększenie o 752 zł w porównaniu do kwoty obowiązującej od 1 stycznia 2023 r. (3490 zł), co stanowi wzrost o 21,5 proc., natomiast podwyższenie płacy minimalnej od 1 lipca 2024 r. do 4300 zł oznacza wzrost o 700 zł w porównaniu do kwoty z 1 lipca 2023 r. (3600 zł), co stanowi wzrost o 19,4 proc. 

Oczywiście wzrost płacy minimalnej ma wpływ na świadczenia pracownicze np. dodatek za pracę w porze nocnej, ale też odprawy, odszkodowania, postojowe etc.  Są to spore podwyżki i nie jest to niestety dobra nowina dla przedsiębiorstw z branży gastronomicznej. 

Podwyższeniu podlegają również umowy cywilnoprawne – tym samym minimalna stawka godzinowa dla określonych umów cywilnoprawnych od 1 stycznia 2024 r., wynosząca 27,70 zł, oznacza wzrost o 4,9 zł w porównaniu do kwoty obowiązującej od 1 stycznia 2023 r., co stanowi wzrost o 21,5 proc. Podwyższenie minimalnej stawki godzinowej od 1 lipca 2024 r. do 28,10 zł oznacza wzrost o 4,60 zł w porównaniu do kwoty z 1 lipca 2023 r., co stanowi wzrost o 19,5 proc. 

Ponadto warto zauważyć, iż pracownicy zostali – począwszy od 28.09.2023 r. – całkowicie zwolnieni z opłat sądowych od pozwów w sprawach z zakresu prawa pracy.  

Akcyza na alkohol – jakie zmiany w 2024? 

Kolejna ciekawa (choć również bolesna) zmiana dotykać będzie sektora gastronomicznego. Od bieżącego roku akcyza na alkohol etylowy, piwo, wino, napoje fermentowane z wyłączeniem cydru i perry (cydr gruszkowy) oraz wyroby pośrednie wzrośnie o 5 proc., zgodnie z „mapą akcyzową”. Oznacza to, że od jednego hektolitra czystego alkoholu etylowego zawartego w gotowym wyrobie stawka akcyzy od przyszłego roku wyniesie 7610 zł. 

To nie koniec rewelacji! Akcyza na papierosy, tytoń do palenia oraz wyroby nowatorskie (podgrzewany tytoń) wzrośnie o 10 proc., co oznacza, że w przypadku papierosów za każde tysiąc sztuk akcyza wyniesie 276 zł i 32,05 proc. maksymalnej ceny detalicznej. 

Ograniczenie plastiku, czyli opłata za opakowania z tworzyw sztucznych 

Od początku bieżącego roku, w handlu i gastronomii (jak również w automatach sprzedających inne produkty), pobierane są opłaty za pojemniki i kubki z tworzyw sztucznych jednorazowego użytku, w które pakowana jest żywność oraz napoje. 

Spore zmiany, które weszły już w życie (obowiązują od 1 stycznia br.) to rezultat znowelizowanej w 2023 r. ustawy obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej, której celem było wprowadzenie unijnych ograniczeń dotyczących stosowania wybranych produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych – w tym również wycofania niektórych produktów ze sprzedaży (dyrektywa Single-Use Plastics, czyli w skrócie SUP). 

Opłaty za opakowania z tworzyw sztucznych zostały określone w rozporządzeniu: 20 groszy dla kubków na napoje oraz 25 groszy dla pojemników na żywność. 

Powyższe rozwiązanie ma na celu zniechęcenie kupujących do kupowania plastikowych opakowań jednorazowego użytku na rzecz opakowań alternatywnych lub tych wielokrotnego użytku. 

Podsumowanie 

Rok 2024 przynosi sektorowi gastronomicznemu szereg wyzwań, które wymagają zarówno natychmiastowych, jak i długoterminowych strategii adaptacyjnych. Zmiany te, choć mogą wydawać się kosztowne i wymagające, oferują jednocześnie szansę na innowacje i promowanie zrównoważonego rozwoju.  

Z pewnością będziemy Was informować o kolejnych zmianach, a także o konsekwencjach, jakie już wkrótce będzie można zauważyć na rynku gastronomicznym.