10 najlepszych polskich dań na Wielkanoc

Tradycyjne polskie Święta Wielkanocne pachną białą kiełbasą z chrzanem, jajkami z majonezem i żurkiem. Poniżej spis kultowych dań, bez których nie ma świąt oraz kilka inspiracji, jak można je urozmaicić. 

1. Jajka faszerowane

Pięknie wyglądają na stole i choć znikają dużo szybciej, niż trwa ich przygotowanie, zdecydowanie warto uwzględnić je w menu. Jajka faszerowane można podać na zimno lub na gorąco. W wersji na zimno z ugotowanych połówek jajek wyjmujemy żółtka i rozcieramy je z dowolnymi dodatkami, np. szynką, pieczarkami, łososiem, zielonym groszkiem, awokado, ziołami itd. – po czym powstałą masą faszerujemy białka. Można to zrobić za pomocą szprycy, która zostawi dekoracyjny kształt. W wersji na gorąco połówki jajek delikatnie wyjmujemy ze skorupek, siekamy, dorzucamy dodatki, mieszamy całość z odrobiną majonezu, a następnie faszerujemy skorupki, panierujemy i smażymy na złoto na rozgrzanym oleju. Sprawdź więcej inspiracji na faszerowane jajka.

2. Jaja z majonezem

Najprostsza wielkanocna przystawka, bez której nie ma wielkanocnego spotkania. Gotowane na twardo jajka udekorowane majonezem i szczypiorkiem lub rzeżuchą można jednak wznieść na nowy poziom. Wystarczy w tym celu przygotować domowy majonez, spróbować podać jajka z domowej roboty sosem tatarskim lub na jajku z majonezem ułożyć porcję wędzonego łososia, pstrąga czy odrobinę kawioru. Sprawdź też inspiracje na wegańskie majonezy od Kuby Steuermarka.

3. Pieczona biała kiełbasa

Wielu z nas białą kiełbasę jada głównie na Wielkanoc. Jednocześnie to jedna z najpopularniejszych polskich kiełbas – parzona lub surowa, przyprawiona majerankiem i czosnkiem, świetnie smakuje upieczona z dużą ilością białej cebuli i majeranku lub tymianku. Można ją także podlać piwem lub cydrem czy dołożyć do pieczenia kawałki kwaśnych jabłek. Białą kiełbasę można także usmażyć na patelni – zyska wówczas atrakcyjną chrupiącą skórkę. Po usmażeniu warto ją odsączyć z nadmiaru tłuszczu, ponieważ sama w sobie jest dość tłusta. Z kolei gotowana biała kiełbasa sprawdzi się w żurku, choć po ugotowaniu można ją również pokroić na plasterki i usmażyć na rumiano, będzie się wówczas ładnie prezentować w talerzu z zupą.

4. Żurek

Wielkanocny żurek gotuje się na wędzonce i białej kiełbasie. Powinien być kwaśny, dzięki dodatkowi naturalnego zakwasu na żur przygotowanego z mąki żytniej. Pachnący majerankiem, czosnkiem i chrzanem, zawiesisty i rozgrzewający, stanowi sztandarową wielkanocną zupę na wielu polskich stołach. Jajko to dodatek obowiązkowy, podobnie jak biała kiełbasa w wydaniu gotowanym lub smażonym. Chcąc urozmaicić prezentację żurku, można go skropić olejem lubczykowym przygotowanym ze świeżego lubczyku i oleju tłoczonego na zimno, posypać świeżym majerankiem lub podać w formie kremu. 

Zobacz też przepis na żurek.

5. Pasztet 

Wielkanocny pasztet powinien składać się z kilku rodzajów mięs, np. wołowiny, wieprzowiny, cielęciny i wątróbki drobiowej – będzie wówczas najpełniejszy w smaku. Dużym uznaniem cieszy się także pasztet z królika, jest delikatny, lżejszy niż tradycyjny i ma dość wykwintny charakter. Pasztet, podany z sosem chrzanowym, ćwikłą lub borówkami, to klasyczna świąteczna przystawka. Chcąc nieco urozmaicić tradycję, możemy postawić na pasztet wyłącznie z wątróbek, czyli francuskie pâté. Zawiera on sporo masła, dzięki czemu jest bardzo gładki w konsystencji. Masę dusi się, a potem przekłada do kokilek lub formy do stężenia. Wierzch tak przygotowanego pasztetu można zalać intensywną w smaku galaretką z porto lub pomarańczy, która będzie kontrastować z wątróbkowym smakiem dania. 

6. Szynka wielkanocna

Każde polskie święta to sporo mięsa. Nic dziwnego, w Wielkanoc domowej roboty wędliny świetnie pasują do jajek w majonezie, sosu chrzanowego czy sałatek. Wielkanocne pieczenie to jednak nie tylko nasza domena – Francuzi czy Anglicy jedzą w święta pieczoną jagnięcinę, a Niemcy baraninę. Szynka wieprzowa na Wielkanoc może być gotowana lub pieczona. Przygotowując szynkę, należy ją uprzednio zamarynować w solance z przyprawami takimi jak tymianek, majeranek, ziele angielskie czy liście laurowe. Chcąc urozmaicić to klasyczne danie, możemy zaczerpnąć inspiracji z kuchni amerykańskiej. Amerykanie pieką szynkę z kością i grubą warstwą tłuszczu na wierzchu. Nacinają go w kratkę, w każdy powstały kwadrat wbijają goździka, a tak powstałą skórkę pod koniec pieczenia glazurują mieszanką brązowego cukru, soku z pomarańczy i musztardy Dijon. Niektórzy używają do tego celu także coca-coli.

7. Pieczeń rzymska

Świetna propozycja na wielkanocny obiad, zwłaszcza jeśli nadziejemy ją w środku jajkami na twardo w całości. Krojona w plastry pieczeń z mielonego mięsa wołowego lub wieprzowego to obiadowy klasyk ze Stanów Zjednoczonych (ang. meatloaf). Z kolei w Wielkiej Brytanii połączenie mielonego mięsa i jajek znane jest jako scotch eggs. Jajka otoczone mięsną masą i usmażone na chrupko w panierce również mogą zrobić furorę w wielkanocnym menu. Możemy do tego użyć jajek przepiórczych, a całość podać w gniazdku z kiełków czy rzeżuchy.

8. Sernik

Jedno z ciast, które kojarzą się ze świętami. Kremowy, jasny sernik nawet wyglądem pasuje do wiosennego klimatu Wielkanocy. Można mu nadać charakteru przy pomocy cytryny, np. w formie kremu lemon curd, udekorować kwiatami jadalnymi, użyć malin lub białej czekolady. 

9. Babka drożdżowa

Wypiek, który nieodłącznie kojarzy się z Wielkanocą – lukrowana drożdżowa babka może być prosta i klasyczna, lub nieco podkręcona przedwojenną tradycją. Staropolska babka muślinowa, inaczej petynetowa, to wypiek niezwykle misterny i robiący wrażenie. Używa się do niej wielu żółtek – niektóre źródła mówią nawet o 96 żółtkach na kilogram mąki. Dzięki temu jest bardzo delikatna i długo zachowuje świeżość. Biorąc pod uwagę powracającą modę na to, co w kuchni tradycyjne i nostalgiczne, korzystanie z przedwojennych przepisów może okazać się strzałem w dziesiątkę. 

10. Mazurek

Najbardziej charakterystyczne wielkanocne ciasto. Kruchy spód to podstawa, a nadzienie i dekoracje zależą już od kreatywności cukiernika. Najpopularniejsze mazurki to mazurek kajmakowy, orzechowy, czekoladowy czy pomarańczowy, ale wspaniale smakują i pięknie się prezentują także mazurki nieco nowocześniejsze –  różany, z masą z białej czekolady, czerwonego barwnika i wody różanej czy mazurek matcha z japońską zieloną herbatą.